Als vrijwilliger bij de Philharmonie en de Schouwburg in mijn geliefd Haarlem zie ik tegenwoordig aardig wat voorstellingen. Dat is een dikke pré maar ook de contacten die ik daar opdoe zijn waardevol. In beide gevallen kom je in contact met voorstellingen en mensen die anders nooit gekozen zou hebben en daardoor verbreed het mijn ervaringen. Zo ontdekte ik dat musicals mij echt niets doen. Een volwassen gezelschap speelde Reis naar de maan, een kinderachtig, gezongen verhaaltje over een aardse koning die op de maan een andere koning ontmoet. Raar dat volwassenen dat spelen voor volwassenen…vond ik. Charlie en de Chocoladefabriek, hoewel een kassucces, kwam bij mij niet binnen: te langdradig voor kinderen en te kinderachtig voor volwassenen, maar dat vond ik!

 

Gisteravond stond ik in de Schouwburg t.b.v. het toneelstuk Schuld van de Toneelgroep Maastricht mensen naar hun plaatsen te begeleiden en deuren dicht en open te doen. Behalve dat het stuk je emoties in een mixer stopt terwijl er meedogenloos op de ‘aan’ knop wordt gedrukt had ik twee bijzondere ervaringen. Maar eerst dit: ik lijd aan de wereld. Ik ben bijna mijn hele leven pijnlijk bewust van het feit dat de meeste mensen kiezen voor welvaart in plaats voor welzijn, met als hoogte punt in dat besef ‘De Club van Rome’ (Grenzen aan de Groei, 1972), toen het nog vijf vóór twaalf was, en ‘Aktie Strohalm’ die het boek uitgaf ‘Het Gelijk van het Genoeg’ (1990). In mijn perceptie dus kiezen voor VVD en CDA i.p.v. PvdA of Groen Links. Maar ook ik heb gedurende het grootste deel van mijn leven geprofiteerd van de opgaande lijn in welvaart, laat ik daar eerlijk over zijn. Maar nu die lijn in alle facetten dalende is zijn de druiven zuur (het is inmiddels al één minuut over twaalf!) en zo ook mijn gemoed. Geen krant meer lezen en de tv uit is voor mij geen optie, mijn vader en moeder waren geen struisvogels en dien ten gevolge ook ik niet. En zo worstel ik, geheel toepasselijk met de voorstelling van gisteravond, met het gevoel van ‘Schuld’. Nu het avondrood van mijn leven kleurende is kwelt mij de vraag wat antwoord ik op de vraag van mijn kleinkind; “wat heeft u, Nee, dat is geweest; “wat heb jij eraan gedaan opa om de wereld te redden?” Of erger; “Waarom verpestten jullie toen de aarde opa, jullie wisten het toch?”

Zo stond ik in geheel mijn natuurlijke zelf in de lobby van de Schouwburg. Terwijl Ton de tickets scande viel mijn oog op twee jonge dames (30-35) die geinend binnenkwamen; ze hadden lol. En niet zomaar een grapje, nee; dikke lol! Ton lolde met hen mee. Ze liepen straal langs mij heen, elkaar bij de arm nemend van de gein. Zo ook bij de garderobe en zo ook op weg naar de zaal. Ik werd zo blij van die meiden! Die ongeremde openlijke blijheid deed mij ook blij worden. Naar dit serieuze toneelstuk gaan en gewoon blij zijn! Ik werd er blij van, een bijzonder gevoel!

 

En toen kwam het toneelstuk: Schuld

 

In Schuld vertelt een vierkoppig, ijzersterk ensemble van actrices het verhaal van een jonge Jezidische vrouw, die met een plotse ontmoeting geconfronteerd wordt met haar verleden. In een vurige tekst van Timen Jan Veenstra en met de spannende livemuziek van multitalent Sam Gysel debuteert Jouman Fattal als regisseur bij Toneelgroep Maastricht.

 

De Limburger ★★★★

‘Schuld grijpt je bij de keel’

‘Prachtige teksten van Timen-Jan Veenstra’

‘Spel is zo intens, geloofwaardig en overtuigend’

’Met ingehouden adem op het puntje van je stoel’

‘Uitmuntende livemuziek van Sam Gysel’

‘Perfect passend decor van Sarah Nixon’

Na de voorstelling sprak ik een aantal ouderen. Zij vonden het erg intens en ook confronterend. Ook ik had het intens gevonden maar confronterend? Nee, want ik ben immers geïnformeerd, ik wist dat allemaal al wel. Toch was het weer erg pijnlijk om verbeeld te zien hoe de media een sappig verhaal verkiezen boven het verhaal van de tragiek van een klein bergvolk of hoe pijnlijk het kan zijn om aangifte te doen op het politiebureau omdat je jouw verkrachter hebt gespot bij de AH.  Ja dus, confronterend. Bijzonder knap wisselden de spelers van gedaante, van bezorgde moeder naar de IS-strijder die zich vergrijpt aan zijn sex-slavin.

Grappig vond ik dat een oudere, kennelijk zeer welgestelde man mij ‘out of the blue’ vertelde dat hij die ondersteuning van de overheid, die 190 euro voor het dure gas, helemaal niet nodig had en overwoog om dat aan het Rode Kruis te geven ofzo. Zijn vrouw beaamde dat glunderend; Ja, ze overwogen echt dat met Kerst over te maken aan een voedselbank of iets dergelijks. Ik vond de trots van deze mensen aandoenlijk, kennelijk had de deze avond hen een Eyeopener gegeven.

 

Later op de avond sprak ik nog even een jonge meid (horecamedewerker) bij de garderobe over het stuk. Ze was in de gelegenheid geweest een dik kwartier van het stuk te zien. Ze was er opgetogen over. Ik vroeg of zij, en de jongeren in het algemeen, hiervan wel wisten en of ze daar ook mee bezig waren? Dat beaamde zij volledig. Wij kijken geen journaals en lezen geen kranten meer zoals jullie maar halen alles van internet, en ja, ze hebben het vaak over de problemen van de wereld!

Werd ik alweer blij van!

 

Schuld, ga dat zien.